Стрессийн анхны шинж тэмдгүүд бол сэтгэл тавгүйрэх, санаа зовох, дарамтад байгаа мэт мэдрэмж авах ба төвлөрөл алдагдах юм. Стресс гүнзгийрэх тусам сэтгэл зүйн чадамж маань буурахын зэрэгцээ толгой өвдөх, хоол шингээлт муудах, булчин чангарах, нойргүйдэх, жин нэмэх, архаг өвдөлт мэдрэх, мөн мэдээжийн хэрэг ядрах шинж тэмдгүүд илэрч эхэлнэ. Эдгээр шинж тэмдгүүдийг эрт таньснаар бид урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авч ерөнхий сайн сайхан байдлаа хамгаалах боломжтой.

Стресстэй тэмцэх хэд хэдэн арга байдаг бөгөөд гол арга бол стрессийн эх үүсвэрээс холдож бие болон сэтгэлээ түр амраах юм. Хэрвээ та хэт их хариуцлагаас улбаатай стрессдэж байгаа бол хариуцлагаа жижиг, хэрэгжүүлж болохуйц алхмуудад хуваагаад нэг удаад нэг л алхамд төлөвлөөрэй. Адреналин дээд цэгтээ хүрсэн үед тайвшир гэж хэлэх нь хялбар боловч сэтгэл санаагаа тэнцвэржүүлэх аян замыг тань амжилттай эхлүүлэх хэд хэдэн стратеги бий.

Стресс менежментэд хандах иж бүрэн хандлагын нэг бол бясалгал юм. Бясалгалыг та гэрийн тухтай нөхцөлд эсвэл алхаж байхдаа, нийтийн тээвэрт явж байхдаа эсвэл маникюраа хийлгэж байхдаа хийж болно. Хэрхэн эхлэх вэ? Хэд хэд аргачлал байдаг, үүнд залбирал унших, багштай бясалгал эсвэл “mindfulness” бясалгал байж болно. Хамгийн гол нь нэг зүйлд эсвэл юунд ч төвлөрөх хэрэггүй, ийм үед оюун ухаан гүн тайвширдаг. Анхаарлаа өөр зүйл рүү шилжүүлснээр оюун ухаан яаравчлан хурдлахаа больж амарч эхэлдэг. Бясалгал нь тань бодит байдалтай нэгдэхэд тусалж амьдралдаа болж буй үйл явдлуудыг өөр, илүү тайван өнцгөөс ажиглах боломжийг олгодог.

Нимбэгийн тостой цайнаас эхлээд адаптоген ургамлууд хүртэл байгаль бидэнд стресстэй тэмцэх аргуудаа санал болгодог. Балжингарам бол сэтгэлийг тайвшруулж унтахад бэлдэх шинж чанараараа алдартай ургамал билээ. Адаптоген гэдэг нь бие махбодод хамгийн хэрэгтэй зүйл болох эрч хүч эсвэл тайвшралыг өгч бие махбодод стресстэй тэмцэхэд тусалдаг эртний ургамлууд юм. Тайвшруулах ба дархлааг дэмжигч хүчирхэг нөлөөтэй ашваганда нь оюун ухааныг тайвшруулах, дархлааг сайжруулах ба стрессээс ангижруулах үйлчилгээг үзүүлнэ. Цай эсвэл уух зүйлдээ нэмээд халуун ус эсвэл сүүтэй уугаарай.

Нойр бол амьдралын маш олон талбарт гүн нөлөөтэй зүйл тул стрессийн үндэстэй тэмцэхэд нэн чухал юм. Унтахаасаа 2 цагийн өмнө сүүлийн хоолоо идэж, гэрлээ бүдгэрүүлж, унтлагын өрөөгөө агааржуулаарай. Түүнчлэн гар утас болон компьютерийн цэнхэр гэрлийг унтлагын өрөөндөө хэрэглэхгүй байхыг хичээгээрэй. Унших шаардлагатай бол гэрэл тусгаж уншаарай, мөн адаптоген цай уувал бие махбод тав тухтай унтаж амрахад бүрэн бэлэн болно.

Хүний бие махбодод стрессийг даах дээд хязгаар гэж байдаггүй. Тиймээс биеэ сонсож, стресст байдлаас гарах хэрэгтэй байгаагаа тодорхойлж сурах нь маш чухал юм. Стресстэй тэмцэхэд хязгаараа тодорхойлох хэрэгтэй – энэ нь нийгмийн харилцаагаа хязгаарлах эсвэл ажлын ачааллаа бууруулахтай холбоотой байж болно. Өөртөө цаг зав гаргаж хөөстэй усанд хэвтэж, байгальд алхаж, дуртай номоо уншиж тайвшрах, нөхөн сэргэх боломжийг олгоорой.

Стресстэй тэмцэх аргачлал хүн бүрийн хувьд өөр байдаг. Тиймээс хэд хэдэн аргачлалыг туршиж үзээд өөртөө хамгийн тохиромжтойг сонгоорой. Хязгаараа тодорхойлохоос дасгал хөдөлгөөн хийх, ургамал хэрэглэх, өөртөө цаг зав гаргах гээд эдгээр аргууд нь бүгдээрээ стрессийг бууруулахад тусална.